Tìm hiểu đặc điểm loài côn trùng
trung gian gây bệnh sẽ cho ta những biện pháp thích hợp để diệt trừ muỗi.
Muỗi Aedes aegypti có kích thước trung bình, thân có màu đen bóng và có nhiều vẩy trắng bạc tập trung thành từng cụm hay thành từng đường trên mình muỗi. Ở tấm ngực I và II có hai đường vẩy trắng bạc phình ra, trông như hai nửa vòng cung ôm hai bên lưng, tạo thành hình trông như một mặt đàn. Đầu muỗi có vẩy trắng bạc đính ở
phía đỉnh.
Trên mặt lưng bụng (Tergite)
ở gốc các đốt II và VIII đều có những đường vẩy bạc ngang từng đốt. Gốc
các
đốt bàn chân sau có những khoang trắng, riêng đốt bàn chân
thứ V trắng hoàn toàn, vì vậy thường có tên gọi là
"Muỗi Vằn".
Muỗi vằn gây bệnh cho người
Chu kỳ vòng đời của muỗi trải qua 4 giai đoạn:
·
Giai đoạn hình
thành trứng: 2-5 ngày.
·
Giai đoạn từ
trứng thành LQ:
1-2 ngày.
·
Giai đoạn từ LQ thành
nhộng (quăng): 3-4 ngày.
·
Giai đoạn từ
nhộng thành muỗi trưởng thành:
1-2 ngày.
Giai đoạn trước trưởng thành của muỗi vào khoảng 7 ngày trong điều kiện nhiệt đới diễn ra trong môi trường nước. Như vậy, bất kỳ DCCN nào, dù tự nhiên hay nhân tạo mà có thể tích trữ nước đều có thể trở thành nơi sinh sản và phát triển LQ của muỗi Aedes.
Ở Việt Nam, vào mùa mưa (tháng 6-11), nhiệt độ và độ ẩm thích hợp, vòng đời của muỗi từ trứng cho đến khi thành muỗi trưởng thành là 8,1 ngày. Muỗi có thể sống trung bình 1 tháng. Vào mùa khô (tháng 12-5), vòng đời của muỗi kéo dài hơn 20 ngày. Vì điều kiện khô hạn, nên trứng muỗi không thể nở được và sẽ nở thành LQ khi có cơn mưa đầu tiên. Do vậy, khi bắt đầu mùa mưa, LQ khắp nơi và muỗi xuất hiện rất nhiều.
Muỗi cái Aedes giao phối và hút máu lần đầu vào khoảng 48 giờ sau khi nở và tiếp tục thực hiện các bữa ăn máu trong các chu kỳ sinh thực. Thời gian từ khi hút máu tới khi đẻ trứng thay đổi từ 2 đến 5 ngày. Trong lần đẻ trứng đầu tiên, một muỗi cái đẻ trung bình
60-100 trứng.
Nghiên cứu về khả năng sống sót trong phòng thí nghiệm cho thấy muỗi đực có thể sống trung bình 20 ngày và muỗi cái là 30 ngày. Như vậy về mặt lý thuyết, mỗi muỗi Aedes cái có thể đẻ 4 lần.
Khả năng sinh sản của nhanh chóng của
muỗi khiến nguy cơ lây lan bệnh càng trở nên nghiêm trọng. Diệt trừ muỗi cần
phải nắm được những đặc tính của chúng để có những biện pháp thích hợp.
